گنبد عالـی و گنبد سنگـی هگ ابرکوه ، نمونه معماری سنتی



يزدفردا:بنای برج مانندی یادگار دوران دیلمیان بر فراز کوه سنگی شهرستان ابرکوه واقع شده است که از دور نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند. این بنای تاریخی که با نام گنبد عالی معروف است ، به صورت هشت ضلعی و گنبد آن به شکل عرقچینی است.
این گنبد که قدیمی ترین و مستحکم ترین اثر تاریخی ابرکوه است، مقبره "امیر عمید الدین الشمس الدوله" است که به دستور فیروزان در سال 448 هجری قمری ساخته شده است.
دیوار و سقف این بنا از سنگ سفید ، ملات گچ و ساروج ساخته شده است و گنبد آجر پوش آن دارای کتیبه ای با خط کوفی است که در این کتیبه نام صاحب قبر با آجر تراشیده شده است و داخل کتیبه حک شده است.
گنبد سنگی هگ ابرکوه نیز به عنوان یکی از جاذبه های مهم گردشگری شهرستان ابرکوه محسوب می شود که با مصالح سنگ نیمه تراش و گچ بنا شده و دارای چهار در ورودی است.
گنبد سنگی هگ بقعه ای است چهار ضلعی که قدمت آن قرن هشتم هجری بر می گردد و تماما از سنگ سفید ساخته شده است و گنبد آن دارای پوشش آجر است.
در سه طرف جنوب، مغرب و مشرق این گنبد سنگی، سنگهای قهوه ای رنگ به خط نسخ در سه قطعه دیده می شود که مزین به نام چهارده معصوم است و قطعه سنگ سفید تاریخی آن به خط نسخ به اندازه 50 در 58 سانتی متر بر قسمت غربی بنا نصب شده است که نام مبارک الله و علی بر آن نقر شده است.
این گنبد سنگی که مدفن "حسن به رییس از سلسله اینجو" است دارای سه ردیف مقرنس و دو رشته کتیبه ی برجسته است که شبیه این بنا از نظر ترکیب و اسلوب ، یکی نزدیک طارم و دیگری بالای سرقورگ در راه داراب به بندر عباس مشاهده می شود.
گفتنی است گنبد عالی به شماره 195 و در تاریخ 9/5/1312 و گنبد سنگی هگ به شماره 2439 و در تاریخ 22/5/78 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

منبع:روابط عمومي ميزاث فرهنگي استان يزد

يزدفردا 

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا